Słowo “rutyna” niesie za sobą negatywne skojarzenia z nudą i monotonią. Jednak czas spędzony z Maluszkiem podczas wykonywania czynności związanych z przygotowaniem do snu nie musi taki być. Dzięki przestrzeganiu kilku zasad to, co codziennie robimy zanim odłożymy dziecko do snu może stać się magicznym, wspólnie spędzonym czasem , który sprawi, że zasypianie będzie dla dziecka szybkie i przyjemne, a dla Was rodziców nie będzie źródłem codziennych walk i frustracji.
Kluczem jest rytuał okołosenny czyli specjalny czas tylko dla Was i Waszych dzieci, kiedy to przed snem znajdujecie czas aby się poprzytulać, porozmawiać czy ponucić razem kołysankę. – zrobić coś pozytywnego co i Wam i dziecku sprawi przyjemność.
Czym właściwie jest rytuał okołosenny?
Są to regularne zachowania wykonywane w konkretnej kolejności, które mają za zadanie wyciszyć i przygotować dziecko do snu. Taki rytuał nie musi to być niczym długim ani skomplikowanym. Polega na wykonywaniu tych samych lub podobnych czynności w określonej kolejności w tym samym miejscu. Nie oznacza to, że zawsze siadamy na tym samym fotelu i czytamy tę samą książeczkę lub też, że codziennie wieczorem przez dokładnie 10 minut kąpiemy dziecko, które bawi się codziennie tą samą gumową kaczką. Na rytuał okołosenny należy patrzeć jako na powtarzalny ogół czynności. Przed drzemkami rytuał może być zdecydowanie krótszy (nawet 5-10 minut wystarczy), natomiast przed snem nocnym zazwyczaj jest dłuższy (maksymalnie 30 minut).
Jak wyglądają przykładowe rytuały okołosenne? Może to być na przykład:
- kolacja, wspólne układanie puzzli, kąpiel/higiena Maluszka, zakładanie piżamki, mycie ząbków, czytanie książeczki i odłożenie do łóżeczka
albo
- kąpiel/higiena Maluszka, masaż, zakładanie pieluszki i piżamki, karmienie, wspólne zasłanianie okien i mówienie papa domownikom, kołysanka i przytulanie, odłożenie do łóżeczka
Nie są to jednak gotowe receptury na to co robić przed snem – to ważne by znaleźć schemat, który będzie odpowiadał Waszej rodzinie i będzie się u Was sprawdzał.
Nie mniej jak już wspomniałam na wstępie jest kilka zasad, które należy przestrzegać:
- Warto unikać oglądania telewizji czy bajek na komputerze lub tablecie. Powinniśmy powstrzymać się od korzystania ze sprzętów elektronicznych nawet do 2-3h przed snem, jeżeli to możliwe. Badania pokazują, że niebieskie światło emitowane z ekranów hamuje wydzielanie melatoniny – hormonu snu,zwiększa czujność i może przesuwać wewnętrzny zegar na późniejszy rytm. Również opóźnia zasypianie, zmniejsza ilość snu REM i sprawia, że budzimy się mniej wyspani rano (Harvard Health Publishing 2012; National Sleep Foundation, 2019).
- Zamiast bajki w telewizorze lepiej poczytać razem książkę. Wspólne czytanie wycisza, relaksuje, pozwala na budowanie więzi pomiędzy opiekunem a Maluszkiem, a dodatkowo mam pozytywny wpływ na rozwój emocjonalny i poznawczy dziecka. Przyczynia się do rozwoju języka i umiejętności czytania i pisania (Mindell & Williamson, 2018). Warto czytać dzieciom na głos już od narodzin!
- U starszych dzieci, żywo zainteresowanych losami bohaterów, można ograniczyć liczbę książeczek do 2-3 albo nawet 1 rozdziału dłuższej bajeczki. Warto poinformować o tym dziecko i dać mu ograniczony wybór – “czytamy o króliczku czy o misiu?” – aby uniknąć przedłużania rytuału czy wieczornych “bitew”.
Rytuał okołosenny jest bardzo ważny dla dzieci. W świecie pełnym stymulacji i nieustającego bodźcowania pozwala dzieciom wyciszyć się i zrelaksować. Rytuały dają dzieciom poczucie bezpieczeństwa i przewidywalności. Maluszki już w 6-8 tygodniu swojego życia są na tyle świadome otaczającego ich świata, że potrafią rozpoznać kiedy rodzice przygotowują je do snu. Badania pokazują, że warto zadbać o odpowiedni rytm dnia i wprowadzać rytuał okołosenny nawet od dnia narodzin dziecka ponieważ ma to dobroczynny wpływ na jakość i długość snu. Dzieci, które mają niezmienny schemat czynności wykonywanych przed snem zasypiają szybciej, śpią dłużej (nawet godzinę dłużej niż rówieśnicy) oraz rzadziej i na krócej wybudzają się w nocy (Mindell et al.,2006, 2009; Kitsaras et al.,2018).
Źródła: